Tarihçe-i Hayat Birinci Kısım: İlk Hayatı

istedim. Nefsimi irşad etmeden başkasının irşadına çalıştığımdan, emr-i bilmarufu tesirsiz etmekle tenzil ettim. Hem de, tecrübe ile sabittir ki; ceza, bir kusurun neticesidir. Fakat, bazan o kusur, işlenmemiş başka kusurun sûretinde kendini gösterir. O adam masum iken cezaya müstehak olur. Allah musibet verir, hapse atar; adalet eder. Fakat, hakim ona ceza verir; zulmeder.
Ey ulû’i-emr! Bir haysiyetim vardı, onunla İslamiyet milliyetine hizmet edecektìm, kırdınız. Kendi kendine olmuş istemediğim bir şöhret-i kazibem vardı, onunla avama nasihati tesir ettiriyordum; maalmemnuniye, mahvettiniz. Şimdi usandığım bir hayat-ı zaifem var; kahrolayım eğer îdama esirgersem, mert olmayayım eğer ölüme gülmekle gitmezsem. Sûreten mahkûmiyetim, vicdanen mahkûmiyetinizi intac edecektir. Bu hal bana zarar değil, belki şandır. Fakat, millete zarar ettiniz; zîra nasihatimdeki tesiri kırdınız. Saniyen, kendinize zarardır; zîra, hasmınızın elinde bir hüccet-i katıa olurum. Beni mihenk taşına vurdunuz. Acaba fırka-i halise dediğiniz adamlar böyle mihenge vurulsalar, kaç tanesi sağlam çıkacaktır? Eğer meşrûtiyet bir fırkanın istibdadından ibaret ise ve hilaf-ı Şeriat hareket ise;
HAŞİYE Zîra yalanlarla ittihad yalandır ve ifsadat üzerine müesses olan ism-i meşrûtiyet, fasiddir. Müsemma-i meşrûtiyet hak, sıdk ve imtiyazsızlık üzerine beka bulacaktır.
"Otuz Bir Mart Hadisesi" denilen o saika ve müthiş fırtına, esbab-ı adide tahtında öyle bir istibdad-ı tabiîyi müheyya etmişti ki; neticesi herc ü merc olduğu halde, "min indillah" ehl-i kıyamın lisanına daima mucizesini gösteren ism-i şeriat geldi. O fırtınayı gayet hafif geçirdiğinden Nisan’ın nısfından sonraki gazeteleri indallah mahkûm ediyor. Zîra, o hadiseye sebebiyet veren yedi mesele ve onunla beraber yedi hal nazar-ı mütalaaya alınsa, hakîkat tezahür eder. Onlar da bunlardır:
1. Yüzde doksanı İttihat ve Terakkinin aleyhinde, hem onların tahakkümü ve istibdadı aleyhinde bir hareket idi.
2. Fırkaların meydan-ı münakaşatı olan vükelayı tebdil idi.
3. Sultan-ı Mazlûmu sukùt-u musammemden kurtarmaktı.
4. Hissiyat-ı askeriyenin ve adab-ı dindaranelerinin muhalif telkinatının önüne set olmaktı.
5. Pekçok büyütülen Said Fehmi Beyin katilini meydana çıkarmaktı.

HAŞİYE
Yani, "Bütün dünya, cin ve ins şahit olsun ki, ben mürteciyim.