İşârâtü'l-İ'câz Besmele ve Fatiha Sûrelerinin Tefsiri

muktedabih onlardır. -1- ile vardır; çünkü doğru yol ancak onların mesleğidir.
-2- veya -3- kelimelerine -4- kelimesinin tercihi, mesleklerinin etrafı mahdut ve işlek bir cadde olduğuna ve o caddeye girenlerin bir daha çıkmamalarına işarettir.
Mahut ve malum olan şeylerde kullanılması usul ittihaz edilen esma-i mevsuleden -5- tabiri, onların zulümat-ı beşeriye içinde elmas gibi parladıklarına işarettir ki, onları taharri ve talep etmeye ve aramaya lüzum yoktur. Onlar, herkesin gözü önünde hazır olduklarını temin eden bir ulüvv-ü şana maliktirler. Cem’ sigasıyla ’nin zikri, onlara iktida ve tabi olmak imkanının mevcudiyetine ve onların mesleklerinde butlan olmadığına işarettir. Çünkü, ferdi olmayan bir meslekte tevatür vardır; tevatürde butlan yoktur.
Mazi sigasıyla -6- nin zikri, tekrar nimeti talep etmeye bir vesile olduğuna ve Allah’a raci olan zamiri de bir yardımcı ve bir şefaatçi vazifesini gördüğüne işarettir. Yani, "Ey Rabbim! Madem ki in’am senin fiilindir ve evvelce de in’amı yapmışsın; istihkakım olmadığı halde in’amı tekrarlamak, Senin şe’nindir."
-7- ’deki -8- enbiyaya yükletilen risalet ve teklif yükünün pek ağır olduğuna ve sahraları faydalandırmak için yağmur, kar ve fırtınaların şedaidine maruz kalan yüksek dağlar gibi, peygamberlerin de ümmetlerini feyizlendirmek için risalet zahmetlerine maruz kaldıklarına işarettir.
İhtar : Başka bir surede zikredilen -9- olan ayet-i

1 Dos doğru yol. (Fatiha Suresi: 6.)

2 Yol.

3 Yol.

4 Yol.

5 Onlar ki ...

6 Nimetlendirdin...

7 Kendilerine...

8 Üzerine.

9 İşte onlar. Allahın kendilerine pek büyük nimetler bağışladığı peygamberler, sıddıklar, şehitler ve salih kimselerle beraberdirler. (Nisa Suresi: 69.)