Mektubat Otuz Üçüncü Mektub

Fihriste-i Mektubat

Birinci Mektub
Dört sualin cevabıdır.
BİRİNCİ SUÂL Hazret-i Hızır’ın hayatı hakkında ve o münâsebetle hayatın beş mertebesini gâyet güzel ve muknî bir tarzda beyân eder.
İKİNCİ SUÂL âyetindeki mevti, nîmet sûretinde ve mahlûk olduğunun sırrını gâyet güzel bir sûrette ispat eder ki, mevt dahi hayat gibi bir nîmet ve hayat gibi mahlûktur.
ÜÇÜNCÜ SUÂL "Cehennem nerededir?" Cevabında, gâyet mâkul bir sûrette yerini beyân eder ve gösterir. Cehennem-i Suğrâ ve Kübrâyı tefrik edip, fennî bir tarzda ve mantıkî bir sûrette ispat etmekle beraber; âhirette gâyet muhteşem ve parlak bir sûrette azamet ve Rubûbiyet-i İlâhiyenin bir sırr-ı azîmini ve Cehennem-i Kübrânın bir hikmet-i hilkatini gösterdiği gibi; Cennet ve Cehennem, şecere-i hilkatin iki meyvesi ve silsile-i kâinatın iki neticesi ve seyl-i şuunâtın ve mahsülât-ı mâneviye-i arziyenin iki mahzeni, lütuf ve kahrın iki tecellîgâhı olduğunu gösterir.
DÖRDÜNCÜ SUÂL’in cevabında mahbûblara olan aşk-ı mecâzî aşk-ı hakîkiye inkılâp ettiği gibi, koca dünyaya karşı insanın aşk-ı mecâzîsi dahi, sırr-ı îman ile makbul bir aşk-ı hakîkîye inkılâp edebildiğini gâyet güzel ve muknî bir sûrette ispat eder.
İkinci Mektub
Bu zamanda zarûret olmadan, irşâd-ı nâsa ve neşr-i dîne çalışanların sadakaları ve hediyeleri kabul etmemeleri lâzım geldiğinin sırrını dört

O ki, ölümü de hayatı da yaratmıştır. (Mülk Sûresi: 2.)