ibretli misafirhanenin Mihmandar-ı Kerimini tam bildiklerini bildi. Bin kere
-1- dedi.
· Seyahatindeki yüzer müşahedatından
Üçüncü nümunesi:
Halıkını, isimlerinin ve sıfatlarının tecelli ve cilveleriyle tanımak isteyen o dünya seyyahı, akıl ve hayaline dedi ki: "Haydi! Ruhlar ve melekler gibi biz dahi cesedimizi yerde bırakıp göklere çıkacağız. Halıkımızı semavattakilerden soracağız. Ruh hayale ve akıl fikre bindiler, semaya çıktılar. Kozmoğrafya fennini kendilerine rehber ettiler. Dini dinlemeyen bir felsefe nazarıyla
-2-
. . .
cereyanıyla baktılar.
Gördü ki: Küre-i arzdan bin defa büyük, top güllesinden yüz defa çabuk hareket edenler içlerinde bulunan binler kütleler, ateş saçan yıldızlar; şuursuz, camid, serseri gibi birbiri içinde süratle gezerler. Bir dakika bir tesadüfle biri yolunu şaşırsa, o boş ve hudutsuz ve hadsiz nihayetsiz alemde bir şuursuz küre ile çarpmak suretinde kıyamet gibi bir herc ü merce sebep olur.
O seyyah, hangi tarafa baktı ise, dehşet ve vahşet ve hayret ve korkmak aldı, göğe çıktığına bin pişman oldu. Akıl ve hayal, bütün bütün bozuldular. "Bizim vazifemiz güzel hakikatleri görmek ve göstermek iken, böyle Cehennem gibi çirkin ve azaplı manaları bilmek, müşahede etmek vazifesinden istifa ediyoruz ve istemiyoruz" derken, birden
-3- tecellisiyle
-4- ve
-5- ve
-6- gibi çok isimler, herbiri birer güneş gibi
-7- ve
-8- ve
-9- gibi ayetlerin burçlarında tulu ettiler. Bütün semavatı nurla, meleklerle doldurdular, bir büyük camie ve mescide ve
1 Ezelden ebede her türlü hamd ve övgü, şükür ve minnet, Älemlerin Rabbi olan Allah’a mahsustur. (Fatiha Suresi: 2. )
2 Sapıtmış olanlar . . . gazaba uğrayanlar.
3 Allah göklerin ve yerin nurudur. (Nur Suresi: 35, Rad Suresi:16. )
4 Arz ve Semavatın Halıkı.
5 Güneş ve Ayı Musahhar Eden.
6 Alemlerin Rabbi.
7 And olsun ki, dünya semasını Biz kandillerle süsledik. (Mülk Suresi: 5)
8 Üstlerindeki göğe bakmazlar mı, onu nasıl bina edip süsledik.(Kaf Suresi:6.)
9 Bundan başka, semaya da iradesini yöneltti ve gökleri yedi tabaka olarak tanzim etti. (Bakara Suresi: 29. )