-1-
Bu ayetin makabliyle vech-i irtibatı:
Evvelki ayette münafıklardan hikaye edilen bazı manalar ve iddialar vardır. Mesela münafıklar mesleklerini terviç ve teşvik etmişlerdir. Salahı kendilerine ispat ve salahın daimi bir sıfatları olduğunu iddia etmişlerdir. Ve amellerinin salaha münhasır olduğu ve salahlarına hiçbir fesadın karışmamış olduğu ve bu hükmün malum hükümlerden bulunduğu iddiasında bulunmuşlardır. Ve mü’minlere tarizde bulunarak mü’minlerden kendilerine nasihat edenleri teçhil etmişlerdir. Kur’an-ı Kerim dahi münafıkların şu mezkur iddialarını cerh ve akslerini ispat etmek üzere şu cümlede bazı hükümler serdetmiştir. Ezcümle, fesat, münafıklara isnat ve ispat edilmiştir. Ve onların, müfsitlerin hakikatiyle ittihat ettiklerine işaret edilmiştir. Ve fesadın münafıklara münhasır olduğuna ve bu hükmün sabit bir hakikat bulunduğuna işaretler yapılmıştır. Ve onların muzır olmalarıyla halk ikaz edilmiştir. Ve onların hisleri nefyedilmekle teçhil edilmişlerdir.
Evet, fena birşeye düşmemek için kullanılmakta olan ikaz aleti denilen
-2- ’ile onların davaları halkın nazarında tezyif ve iptal edilmiştir. Tahkiki ifade eden
-3- ile, davalarında iddia ettikleri hakkaniyet ve malumiyet reddedilmiştir. Hasrı ifade eden
-4- onların
-5- ve
-6- ile mü’minlere karşı yaptıkları tarizi cerh edici bir mukabeledir. Cins ve hakikati ifade eden
-7- deki harf-i tariften anlaşılır ki, onlar müfsitlerin hakikatıyla ittihat etmişlerdir. Şuurdan mahrum olduklarını ifade eden
-8- cümlesi, onların zu’umlarınca davalarının malumiyeti dolayısıyla nasihate ihtiyaçları olmadığına ve nasihat edenleri tezyif ettiklerine karşı bir müdafaadır.
• • •
1 Dikkat edin, asıl bozguncular onlardır; fakat farkında değildirler.(Bakara Suresi, 2:11-12.)
2 Dikkat edin.
3 Muhakkak
4 Onlar.
5 Ancak.
6 Biz.
7 İfsad ediciler.
8 Fakat farkında değiller.