-1-
Sual
:
ya müşabih olan
-2- ’ya tercihen
olarak cümle-i ismiye ile denilmesinde ne hikmet var?
Cevap
: Birincisi: Her iki
arasında görülen zahiri tenakuzdan içtinap etmek içindir.
İkincisi:
ihbar değildir, inşadır. İnşa, nefiy ile tekzip edilemediğinden
denilmemiştir.
Üçüncüsü:
cümlesinden zımnen istifade edilen
-3- cümlesine nefiy ve tekzibi irca için
denilmiştir.
Dördüncüsü: Onların adem-i imanlarının devamlarına delalet etmek için cümle-i ismiye ihtiyar edilmiştir.
Sual
: Nefyi ifade eden
cümlenin evvelinde bulunduğu halde, cümleden istifade edilen devamı nefyetmeye delalet etmediğinden hikmet nedir?
Cevap
: Nefiy, kesif bir harfin medlulüdür. Devam ise, cümle-i ismiyenin heyet-i hafifesinden istifade edilen bir manadır. Binaenaleyh, kesif kesife, yani nefiy, imana daha karibdir.
Sual
:
’deki haber üzerine harf-i cer olan
’nin duhulü neye işarettir?
Cevap
: Onların zahiren imanları varsa da, hakikatte imana ehil ve layık insanlar olup, mü’minin sınıfından addedilmediklerine delalet için
’nın haberi üzerine
dahil olmuştur.
• • •
1 Mü’min olmadıkları halde.
3 Biz müminleriz.