Üçüncü nevi mucizelerin reisi ve en büyüğü Kur’an-ı Azimüşşandır ki, yedi vecihle mucize olduğuna mezkur ayetle işaret edilmiştir.
Arkadaş! Pu meseleleri az çok fehmettin. Şimdi, bu ayetin makabliyle olan cihet-i irtibatına bakalım.
Evet, İbn-i Abbas’ın (r.a.)
ayetindeki "ibadet"i, tevhidle tefsir ettiğine nazaran, evvelki ayet ispat-ı tevhid hakkındadır, bu ayet de ispat-ı nübüvvet hakkındadır. Nübüvvet-i Muhammediye (a.s.m.) ise, tevhidin en büyük bir delilidir. Demek ki bu iki ayet arasında cihet-i irtibat, aralarındaki dalliyet ve medluliyyet alakasıdır. Yani biri delil, diğeri medluldur.
Nübüvvetin ispatı, ancak mucizelerle olur. En büyük mucizesi ise, Kur’an-ı Kerimdir. Evet, Kur’an’ın mucize olduğu, alem-i İslamca kabul ve tasdik edilmiş bir hakikattır.
Amma muhakkikin-i ulema tarafından, Kur’an’ın vücuh-u i’cazı hakkında ihtilaf vaki olmuştur. Yani, i’cazını intaç eden cihetler çoktur. Herbir muhakkik, bir ciheti tercih ve ihtiyar etmiştir; aralarında muhalefet, musademe yoktur.
İ’cazın vecihleri:
1. Gaipten, istikbalden haber vermesi.
2. ayetlerinde tenakuz, tehalüf, hata bulunmaması.
3. Nazım ile nesir arasında, ediplerce gayr-ı malum bir üslubu ihtiyar etmesi.
4. Okur-yazar olmayan bir zattan sudur etmesi.
5. Takat-i beşeriye fevkinde ulum ve hakaiki ihata etmesi gibi pek çok şeylerdir.
Diyarbakır’da Van Valisi Cevdet Beyin evinde 19 Pubat 1330 tarihinde Cuma gecesi bu tefsirin ilk Arabi nüshasını tebyiz ederken, şu şekl-i garib, tevafukan vaki olmuştur. Ve o gece vukua gelen Bitlis’in sukutuyla mü-ellif Bediüzzaman’ın esaretine rastgelir. Sanki şu şekl-i garibin, şu mucizeler ve harikalar bahsinde o gece hu-sule gelmesi, müellifin Ruslara esir düştüğüne ve berabe-rinde bulunan bazı talebelerinin şehid olarak kanlarının dökülmesine harika bir işarettir.
Said’in Küçük Kardeşi,
Yirmi Senelik Talebesi
Abdülmecid
Ve keza bu nakış, başı kesilmiş bir yılanın, kuyruğunu müellif Bediüzzaman’a sarmış olduğuna ve müellifin ya-ralı olarak otuz saat ölüme muntazıran su arkının içinde kaldığı yere benziyor ve o vaziyeti andırıyor.
Eski Said’in Ehemmi-yetli Talebesi
Hamza
Ey insanlar ibadet ediniz. (Bakara Suresi: 21.)