İşte bunlara kıyasen, hayat-ı şahsiye ve hayat-ı içtimaiyenin bütün yollarında, istikamet en faydalı ve kolay ve kısadır. Ve sırat-ı müstakim kaybedilse, o yollar pek belalı ve uzun ve zararlı olur.
Demek,
-1- pekçok cami ve geniş bir dua, bir ubudiyet olduğu gibi, bir hüccet-i Tevhide ve bir ders-i hikmete ve bir talim-i ahlaka işaret eder.
Yedinci Kelime:
-2-’dir. Bundaki hüccete gayet kısa bir işaret:
Evvela:
-3- kimlerdir?" diye
-4- ayeti beyan ederek, nev-i beşerde istikamet nimetine mazhar dört taifeyi beyan içinde o taifelerin reislerine
-5- ile Muhammed Aleyhissalatü Vesselama,
-6- ile Ebubekir-i Sıddık Radıyallahü Anha,
-7- ile Ömer ve Osman ve Ali Radıyallahü Anhüme işaret edip, Peygamberden (a.s.m.) sonra Sıddık (r.a.), sonra Ömer (r.a.), Osman (r.a.), Ali (r.a.), üçü hem şehid, hem halife olacaklar diye, gaybi ihbarla bir lema-i icaz gösterir.
Saniyen: Nev-i beşerin en yüksek, en müstakim, en sadık bu dört taifesi, Adem (a.s.) zamanından beri hadsiz hüccetler, inucizeler, kerametler, deliller, keşfiyatlar ile bütün kuvvetleriyle dava edip ve beşerin ekseri onları tasdik ettikleri hakikat-i Tevhid, elbette güneş gibi katidir. Bu hadsiz meşahir-i insaniye, yüz binler mucizelerle ve hadsiz hüccetlerle doğruluklannı ve hakkaniyetlerini gösterip tevhid ve vücub ve vücud ve vahdet-i Halık gibi müsbet meselelerde ittifaklan ve icmalan öyle bir hüccettir ki, hiçbir şüpheyi bırakmaz. Acaba, kâinatın ehemmiyetli netice-i hilkati ve zeminin halifesi ve zihayatların istidatça en cemiyetli ve yükseği olan nev-i beşerin en müstakimleri, en sadık ve musaddak mürşidleri ve kemalatta reisleri olan mezkur o dört taifenin icma ve ittifakla iman edip haber . verdikleri ve kâinatı bütün mevcudatıyla delil gösterip hakkalyakin, ilmelyakin, aynelyakin itikad ettikleri ve sarsılmaz kanaat getirdikleri bir hakikati tanımayan ve inkar eden, hadsiz bir cinayet ve nihayetsiz bir azaba müstehak olmaz mı?
1 Bizi doğru yola ilet. (Fatiha Süresi: 6. )
2 Kendilerine nimet ve ihsanda bulunduğun kullarının yoluna. . . (Fatiha Suresi: 7. )
3 Kendilerine.
4 Peygamberler, sıddiklar, şehidler ve salihlerden. . . (Nisa Suresi: 69. )
5 Peygamberler.
6 Sıddiklar.
7 Şehidler.